ÇİŞTİYYE TARİKATI
Çiştiyye Tarikatı Çiştiyye Târikatı Tarikatın silsilesi Ebu İshak eş-Şami, Mimşad ed- Dineveri, Eminüddin Ebu Hubeyre Basri, Sedidüddin Huzeyfe el Maraşi, İbrahim Edhem, Fudayl İyaz, Abdülvahid Zeyd, Hasan Basri ve Hazreti Ali vasıtasıyla Hazreti Muhammed'e ulaşıyor. Hindistan'da din her zaman önemli bir yer tutmuştur. Bunun içerisinde Budizm gibi mistik akımların yanı sıra İslami tarikat, Çiştiyye'de tüm Hindistan'da etkili olarak faaliyetlerini sürdürüyor.
Hindistan'ın ilk tarikatı: Çiştiyye
Hindistan'ın ilk ve en büyük tarikatı olarak nitelendirilen Çiştiyye tarikatının Hint Müslümanlarının manevi hayatında büyük rolü var. Muineddin Hasan el-Çişti tarafından kurulan tarikatın tüm Hint Yarımadası'na yayıldığı belirtiliyor.
Çiştiyye tarikatı, Hindistan'ın ilk ve en büyük tarikatı olarak biliniyor. Muinüddin Hasan el- Çişti'nin kurduğu tarikat, adını Herat yakınlarındaki Çişt Köyü'nden alıyor. Çiştiyye'nin Hindistan öncesi tarihi hakkında kaynaklarda yeterli bilgi yok. Hint müslümanlarının manevi hayatında büyük rolü olan tarikat, XII. yüzyılın sonunda Ecmir'de tekke kuran Muinüddin Hasan el- Çişti tarafından sistemleştirildi ve daha sonra tüm Hint Yarımadası'na yayıldı. Çiştiye tarikatının tarihinde "büyük şeyhler" dönemi, "taşra hankahları" dönemi, "Sabiriyye" kolunun dönemi ve "Nizamiye" kolunun dönemi olarak dört ana bölümde inceleniyor. İlk dönemlerde sadece küçük şehirlerde faaliyet gösteren Çiştiyye tarikatı özellikle siyasi iktidarlarla işbirliği içerisine girmekten kaçındı. Tarikat, Nizamettin Evliya döneminde merkezi bir yapılanmanın da etkisiyle kısa sürede tüm Hindistan'da etkili oldu. Devlet tarafından şeyhlerin farklı şehirlere yerleşmeye zorlaması sonucu tarikatın merkezi sistemi felce uğradı. Merkezi otoritenin bozulmasıyla çeşitli taşralara yerleşen Çişti şeyhleri siyasetten uzak duramayınca taşra hanedanlıklarının kurucularının manevi destekleyicileri oldu. Çişti tarikatı özellikle Nizamiye kolunun etkisiyle günümüze kadar geldi. Çişti tarikatı ilk dönemlerinde Şeyh Şahabeddin es-Sühreverdi'nin kitabını tarikatın esas kitabı olarak belirledi.
KİTAPLAR REHBER OLDU
Ayrıca tasavvufun erken dönem klasikleri arasında yer alan Gazali'nin "İhya"sı da Çişti tarikatı tarafından rağbet gören kitaplar arasında yer aldı.Çişti tarikatının fikir yapısının esasını "vahdet-i vücud" oluşturuyor. Vahdet-i vücudun savunucularından olan Allahabadlı Şeyh Mihibbullah'ın eserleri İmam Rabbani ekolünün etkisi altında kalan Evrengzib'in emriyle yakılıyor. Çişti tarikatı, kişinin Allah'tan uzaklaşmasına yol açabileceği kaygısıyla özel mülkiyeti kabul etmiyor ve insana cazip gelen maddi şeylere önem vermiyor. Şiddetten uzak durmaya ve dostluğa önem veren Çişti tarikatı, öç almayı ise hayvanlar aleminin kanunları arasında görüyor. Çekişmeden uzak sağlıklı bir toplum düzeni için çalışan Çişti tarikatı üyelerine göre amaç sadece Allah için yaşamak. Çiştilere göre ne cenneti ümit etmeli, ne de cehennemden korkmalı. Çiştiyye'nin başlıca esasları sesli zikir, çile ve sema olarak kabul ediliyor. Yazılı kaynaklarını daha çok şiir ve menkıbelerle hazırlayan Çiştiyye tarikatı şeyhleri için sohbetname yazmak ise bir gelenek. Çiştiyye tarikatının en eski kaynakları özdeyişler şeklinde yazılmış.
Muînüddin Hasan Çiştî (ö.633/1236) tarafından kurulmuştur. Muînüddin Çiştî, Sicistan'da doğdu. Bu yüzden "Siczî" nisbesiyle de anılır. Çiştî lakabı ise şeyhi Ebû İshak Sâmî'nin Herat yakınlarında yerleştiği "Çişt" köyüne nisbetledir. Muînüddin, Buhara ve Semerkand medreselerinde okuduktan sonra Belh, Bağdad gibi şehirleri dolaştı. Oralarda devrin tanınmış şeyhleri Abdülkâdir Geylânî, Ebu'n- Necib Sühreverdî ve Necmeddin Kübrâ ile görüştü. Bir süre Keşfu'l-mahcûb müellifi Hucvirî'nin türbesinde inzivâ hayâtı yaşadı. Ebû İshak Şâmî'ye intisab ettikten sonra onun yaşadığı Çişt köyüne yerleşti. Uzun yıllar Çişt'te kaldıktan sonra Ecmer'de öldü (ö.633/1236).
Çiştiyye Hindistan bölgesinin ilk ve en yaygın tarîkatıdır. Hindistan, Pakistan bölgesinin İslâmlaşmasında olduğu gibi, oradaki müslümanların mânevî hayâtında mühim bir yeri vardır. Çiştiyye mensupları, ilk dönemlerde Sühreverdî'nin Avârifu'l-maârif'iyle Hucvirî'nin Keşfu'l-mahcûb'unu temel kaynak olarak benimsemişlerdir.
Çiştiyye tarîkatı, cehrî ve hafî zikir, murâkabe, çile ve semâ gibi özellikler taşır. Çiştiyye'nin yazılı kaynakları sohbetler, mektûbât, tasavvufî eserler, menâkıbnâmelerden oluşur. Çiştiyye'deki yazılı sohbet geleneği ilk defa Nizameddin Evliyâ (ö.726/1325)'nın sohbetlerini derleyen Emir Hasan Siczî tarafından başlatılmıştır.
Çiştiler, kişinin Allâh'dan uzaklaşmasına sebeb olabileceği düşüncesiyle, özel mülkiyete pek önem vermezler, insana câzib gelebilecek maddî şeylere rağbet göstermezlerdi. Bu yüzden irşadda şu üç şeye dikkat etmişlerdir: "Deniz gibi cömertlik, güneş gibi tatlılık, toprak gibi alçak gönüllülük."
Çiştî tekkeleri misafir-perverlikte ve gelip geçene hizmette pek ünlüydüler. Fikrî açıdan "vahdet-i vücûd" düşüncesi önceleri pek açık ifâde edilmemekle birlikte Mes'ud Bekk adlı Çiştî şeyhi, tarîkatı İbn Arabî ve Fahreddin Irakî'nin fikirleriyle tanıştırmıştır.
Muînüddin Çiştî'den sonra tarîkatın en önemli şeyhlerinden biri de Nizamüddin Evliyâ'dır. Nizamüddin Evliyâ, Nizamiyye kolunun kurucusudur. Onun zamanında tarîkatın tesiri Hindistan'ın her tarafına yayıldı. Halk akın akın Çiştî dergâhlarına koştu. Çiştiyye'nin Hindistan'ın taşra eyâletlerine yayılması, daha çok Nizameddin Evliyâ'nın mürîd ve halîfeleri tarafından sağlandı. Tarîkat, Bengal'de Şeyh Ahî Sirâceddin (ö.759/1357) ve halîfeleri tarafından Dakka bölgesinden Şeyh Burhâneddin-i Garîb (ö.741/1340) ve halîfelerince yayılmıştır. Çiştiyyenin Sâbiriyye kolu kurucusu Şeyh Alaeddin Ali b. Ahmed Sâbir'dir.
Çiştiyye tarîkatı mensupları Çerâğ-ı Dehlî (ö.756/1355) önderliğinde Hindistan bölgesinde bir ara İbn Teymiyye fikirlerine karşı mücâdele vermek zorunda kaldılar. Çiştiyye Anadolu, Afrika ve Avrupa bölgesinde yayılmadığı hâlde, Malezya ve Endonezya gibi Uzakdoğu ülkelerine kadar ulaşmıştır.
ÇİŞTİYYE TARİKATI SİLSİLESİ
Çiştiyye Tarikatı Çiştiyye Târikatı Tarikatın silsilesi Ebu İshak eş-Şami, Mimşad ed- Dineveri, Eminüddin Ebu Hubeyre Basri, Sedidüddin Huzeyfe el Maraşi, İbrahim Edhem, Fudayl İyaz, Abdülvahid Zeyd, Hasan Basri ve Hazreti Ali vasıtasıyla Hazreti Muhammed'e ulaşıyor. Hindistan'da din her zaman önemli bir yer tutmuştur. Bunun içerisinde Budizm gibi mistik akımların yanı sıra İslami tarikat, Çiştiyye'de tüm Hindistan'da etkili olarak faaliyetlerini sürdürüyor.
Hindistan'ın ilk tarikatı: Çiştiyye
Hindistan'ın ilk ve en büyük tarikatı olarak nitelendirilen Çiştiyye tarikatının Hint Müslümanlarının manevi hayatında büyük rolü var. Muineddin Hasan el-Çişti tarafından kurulan tarikatın tüm Hint Yarımadası'na yayıldığı belirtiliyor.
Çiştiyye tarikatı, Hindistan'ın ilk ve en büyük tarikatı olarak biliniyor. Muinüddin Hasan el- Çişti'nin kurduğu tarikat, adını Herat yakınlarındaki Çişt Köyü'nden alıyor. Çiştiyye'nin Hindistan öncesi tarihi hakkında kaynaklarda yeterli bilgi yok. Hint müslümanlarının manevi hayatında büyük rolü olan tarikat, XII. yüzyılın sonunda Ecmir'de tekke kuran Muinüddin Hasan el- Çişti tarafından sistemleştirildi ve daha sonra tüm Hint Yarımadası'na yayıldı. Çiştiye tarikatının tarihinde "büyük şeyhler" dönemi, "taşra hankahları" dönemi, "Sabiriyye" kolunun dönemi ve "Nizamiye" kolunun dönemi olarak dört ana bölümde inceleniyor. İlk dönemlerde sadece küçük şehirlerde faaliyet gösteren Çiştiyye tarikatı özellikle siyasi iktidarlarla işbirliği içerisine girmekten kaçındı. Tarikat, Nizamettin Evliya döneminde merkezi bir yapılanmanın da etkisiyle kısa sürede tüm Hindistan'da etkili oldu. Devlet tarafından şeyhlerin farklı şehirlere yerleşmeye zorlaması sonucu tarikatın merkezi sistemi felce uğradı. Merkezi otoritenin bozulmasıyla çeşitli taşralara yerleşen Çişti şeyhleri siyasetten uzak duramayınca taşra hanedanlıklarının kurucularının manevi destekleyicileri oldu. Çişti tarikatı özellikle Nizamiye kolunun etkisiyle günümüze kadar geldi. Çişti tarikatı ilk dönemlerinde Şeyh Şahabeddin es-Sühreverdi'nin kitabını tarikatın esas kitabı olarak belirledi.
KİTAPLAR REHBER OLDU
Ayrıca tasavvufun erken dönem klasikleri arasında yer alan Gazali'nin "İhya"sı da Çişti tarikatı tarafından rağbet gören kitaplar arasında yer aldı.Çişti tarikatının fikir yapısının esasını "vahdet-i vücud" oluşturuyor. Vahdet-i vücudun savunucularından olan Allahabadlı Şeyh Mihibbullah'ın eserleri İmam Rabbani ekolünün etkisi altında kalan Evrengzib'in emriyle yakılıyor. Çişti tarikatı, kişinin Allah'tan uzaklaşmasına yol açabileceği kaygısıyla özel mülkiyeti kabul etmiyor ve insana cazip gelen maddi şeylere önem vermiyor. Şiddetten uzak durmaya ve dostluğa önem veren Çişti tarikatı, öç almayı ise hayvanlar aleminin kanunları arasında görüyor. Çekişmeden uzak sağlıklı bir toplum düzeni için çalışan Çişti tarikatı üyelerine göre amaç sadece Allah için yaşamak. Çiştilere göre ne cenneti ümit etmeli, ne de cehennemden korkmalı. Çiştiyye'nin başlıca esasları sesli zikir, çile ve sema olarak kabul ediliyor. Yazılı kaynaklarını daha çok şiir ve menkıbelerle hazırlayan Çiştiyye tarikatı şeyhleri için sohbetname yazmak ise bir gelenek. Çiştiyye tarikatının en eski kaynakları özdeyişler şeklinde yazılmış.
Muînüddin Hasan Çiştî (ö.633/1236) tarafından kurulmuştur. Muînüddin Çiştî, Sicistan'da doğdu. Bu yüzden "Siczî" nisbesiyle de anılır. Çiştî lakabı ise şeyhi Ebû İshak Sâmî'nin Herat yakınlarında yerleştiği "Çişt" köyüne nisbetledir. Muînüddin, Buhara ve Semerkand medreselerinde okuduktan sonra Belh, Bağdad gibi şehirleri dolaştı. Oralarda devrin tanınmış şeyhleri Abdülkâdir Geylânî, Ebu'n- Necib Sühreverdî ve Necmeddin Kübrâ ile görüştü. Bir süre Keşfu'l-mahcûb müellifi Hucvirî'nin türbesinde inzivâ hayâtı yaşadı. Ebû İshak Şâmî'ye intisab ettikten sonra onun yaşadığı Çişt köyüne yerleşti. Uzun yıllar Çişt'te kaldıktan sonra Ecmer'de öldü (ö.633/1236).
Çiştiyye Hindistan bölgesinin ilk ve en yaygın tarîkatıdır. Hindistan, Pakistan bölgesinin İslâmlaşmasında olduğu gibi, oradaki müslümanların mânevî hayâtında mühim bir yeri vardır. Çiştiyye mensupları, ilk dönemlerde Sühreverdî'nin Avârifu'l-maârif'iyle Hucvirî'nin Keşfu'l-mahcûb'unu temel kaynak olarak benimsemişlerdir.
Çiştiyye tarîkatı, cehrî ve hafî zikir, murâkabe, çile ve semâ gibi özellikler taşır. Çiştiyye'nin yazılı kaynakları sohbetler, mektûbât, tasavvufî eserler, menâkıbnâmelerden oluşur. Çiştiyye'deki yazılı sohbet geleneği ilk defa Nizameddin Evliyâ (ö.726/1325)'nın sohbetlerini derleyen Emir Hasan Siczî tarafından başlatılmıştır.
Çiştiler, kişinin Allâh'dan uzaklaşmasına sebeb olabileceği düşüncesiyle, özel mülkiyete pek önem vermezler, insana câzib gelebilecek maddî şeylere rağbet göstermezlerdi. Bu yüzden irşadda şu üç şeye dikkat etmişlerdir: "Deniz gibi cömertlik, güneş gibi tatlılık, toprak gibi alçak gönüllülük."
Çiştî tekkeleri misafir-perverlikte ve gelip geçene hizmette pek ünlüydüler. Fikrî açıdan "vahdet-i vücûd" düşüncesi önceleri pek açık ifâde edilmemekle birlikte Mes'ud Bekk adlı Çiştî şeyhi, tarîkatı İbn Arabî ve Fahreddin Irakî'nin fikirleriyle tanıştırmıştır.
Muînüddin Çiştî'den sonra tarîkatın en önemli şeyhlerinden biri de Nizamüddin Evliyâ'dır. Nizamüddin Evliyâ, Nizamiyye kolunun kurucusudur. Onun zamanında tarîkatın tesiri Hindistan'ın her tarafına yayıldı. Halk akın akın Çiştî dergâhlarına koştu. Çiştiyye'nin Hindistan'ın taşra eyâletlerine yayılması, daha çok Nizameddin Evliyâ'nın mürîd ve halîfeleri tarafından sağlandı. Tarîkat, Bengal'de Şeyh Ahî Sirâceddin (ö.759/1357) ve halîfeleri tarafından Dakka bölgesinden Şeyh Burhâneddin-i Garîb (ö.741/1340) ve halîfelerince yayılmıştır. Çiştiyyenin Sâbiriyye kolu kurucusu Şeyh Alaeddin Ali b. Ahmed Sâbir'dir.
Çiştiyye tarîkatı mensupları Çerâğ-ı Dehlî (ö.756/1355) önderliğinde Hindistan bölgesinde bir ara İbn Teymiyye fikirlerine karşı mücâdele vermek zorunda kaldılar. Çiştiyye Anadolu, Afrika ve Avrupa bölgesinde yayılmadığı hâlde, Malezya ve Endonezya gibi Uzakdoğu ülkelerine kadar ulaşmıştır.
ÇİŞTİYYE TARİKATI SİLSİLESİ
10 Hazrat Abu Ishaq Chishti, r.a.
[Hazrat Abu Ishaq Chishti r.a. was the founder of the Chishti (Chishtiyya) order]
[Hazrat Abu Ishaq Chishti r.a. was the founder of the Chishti (Chishtiyya) order]
22. Hazrat Syed Malik Muhammad A'alam devotionally referred to as:
Saeen Gi Gudri Shah Baba, r.a.(The founder of the Gudri Shahi Order)
Saeen Gi Gudri Shah Baba, r.a.(The founder of the Gudri Shahi Order)
Allah izin verirse, Kurban bayramında Ajmer'de Çisti hazretlerinin dergahına yüz sürmek istiyorum. Teyfik Cenab-ı Allah'tan..
YanıtlaSilSelamün Aleyküm çiştiye tarikatının sabiriyye kolunun zikrini ögrenebilirmiyim
YanıtlaSilSelamun Aleyküm
YanıtlaSilÇiştiye tarikatının sabiriyye kolunun zikrini ögrenebilirmiyim
Selamün Aleyküm çiştiye tarikatının sabiriyye kolunun zikrini ögrenebilirmiyim feritavci97@gmail.com
YanıtlaSilgel canım kardeşim VEYSELKARANE Zikrine gel...
Sil