13. ONÜÇÜNCÜ MEKTUP

 13. 

ONÜÇÜNCÜ MEKTUP

Bu mektûb, yine yüksek mürşidine yazılmışdır. Yolun sonsuz olduğu ve hakîkat bilgilerinin, islâmiyyet bilgilerine uygun olduğu bildirilmekdedir:

Yüksek kapınız kölelerinin en aşağısı olan Ahmed, sunar ki, bu yolun sonsuzluğundan, bitmez tükenmez olmasından âh ederim! Binlerle âh ede­rim! Yolda çok hızlı götürüyorlar ve çok şeyler ihsân ediyorlar. Bunun içindir ki, büyükler, Seyr-i ilallah yolculuğunun ellibin senelik yol olduğu­nu bildirmişlerdir. Belki de, Me'âric sûresinin dördüncü [4] âyetinde, (Me­lekler ve rûh oraya bir günde varırlar. Bu günün uzunluğu ellibin senelik yoldur) buyurulmakla bu yola işâret edilmişdir. Yolun çokluğu bizi çok üz­dü. Ümmîdlerimiz kesildi. Fekat hemen Şûrâ sûresinin yirmisekizinci [28] âyetinde; (Ümmîd kesildikden sonra, O, fâideli yağmur gönderir ve rahme­tini yayar) müjdesi, bizi sevindirdi. Birkaç günden beri eşyâda seyr, ya'nî yolculuk hâsıl olmuşdur. Fekat, talebeler çılgınlık gösterdiklerinden, yine onlarla uğraşmağa başlanıldı. Dahâ o makâma kavuşacağımı sanmıyorum. Fekat, talebeler sıkışdırdıkları için, hayâ ve ihsân duyguları ile onlara bir- şeyler söylüyorum. Bundan önce tevhîd-i vücûdî bilgilerine bağlanıp kal- mışdım. Hâlimi arka arkaya yüksek kapınıza bildirmişdim. İşleri, sıfatları asla vermişdim. İşin içyüzü anlaşılınca, o bilgilerden kurtuldum. Terâzinin (Heme ezûst) kefesinin ağır basdığını anladım. Yüksekliğin böyle görüşde olduğunu, (Heme ûst) demekde olmadığını anladım. Fi'llerin ve sıfatların ondan başka oldukları anlaşıldı. Herbirini ayrı ayrı göstererek, yukarı mertebeye çıkardılar. Şübheler hiç kalmadı. Keşflerin hepsi, ahkâm-ı islâ- miyyenin açık bilgilerine tam uymakdadır. İslâmiyyetin açıkça bildirdikle­rinden kıl kadar ayrılıkları yokdur. Tesavvufcuların birkaçı, islâmiyyetin açıkça bildirdiklerine uymıyan keşfler bildirmişler ise de, yâ yanlış anlamış­lar veyâ sekr, ya'nî şü'ûrsuzluk hâlinde iken söylemişlerdir. Bâtının zâhi- re uygunsuz olduğu hiç görülmemişdir. Tesavvuf yolunun ortasında, zâhi- re uymayan şeyler görünüyor ise de, bunlar da zâhire uydurulur. Zâhirle bâ­tın birleşdirilir. Yolun sonuna varanların bâtını, islâmiyyetin zâhirine hep uygun olur. Âlimler ile bu büyükler arasında yalnız bir ayrılık vardır ki, âlim­ler düşünerek ve ilm yolu ile bilirler. Bu büyükler ise, keşf ederek, tadını alarak bulurlar. Bu büyüklerin hâllerinin doğru olmasına birinci alâmet, is- lâmiyyetin zâhirine uygun bulunmalarıdır. Şu'arâ sûresi onüçüncü âyet-i ke­rîmesi (Göğsüm daralıyor, dilim söylemez oluyor) bunların hâline uygun­dur. Ne yazacağımı bilemiyorum. Hâllerimin birçoğunu kaleme alamıyorum. Mektûblarda da yazacak yer kalmıyor. Belki bunda da bir hikmet vardır. Uzakda kalan bu mahrûmu kıymetli teveccühünüzden ve garîblere olan mer­hametinizden ayırmayınız. Yolda bırakmayınız. Fârisî beyt tercemesi:

Bu söze sebeb olan sensin, Uzarsa uzatan da sensin.

Mektûbu uzatmak saygısızlığından çekiniyorum. Fârisî mısra' tercemesi: Köle olan haddini bilmelidir.